En de magische dingen die je er zoal mee kunt doen, behalve uit het raam gooien..
Of op je tenen. Dat gebeurde me enkele weken geleden. De lensbal bleek daar overigens verrassend veel beter tegen te kunnen dan mijn kleine teen.
Die van mij lag 2 jaar geleden onder de kerstboom. Cadeau van mijn zus en een super tof idee. Het is niet voor niks een item dat al jaren in de top 10 staan van leukste cadeaus voor fotografen.
Je krijgt ze in verschillende groottes. De gangbare formaten tussen de 50 en 100mm neem je gemakkelijk mee in de cameratas. Zo heb je vlug een creatief beeld van de zee, een ondergaande zon, een weiland. Ik gebruik hem vooral graag in deze tijd van het jaar, met alle bloemen die uitkomen.
Toch zijn de eerste pogingen met een lensbal vaak verre van magisch. Om te voorkomen dat je inderdaad de neiging voelt om er mee te gooien een paar tips (Ofwel de minder geslaagde pogingen die je dus best niet nadoet):
Reflectie
Zo is er het puntje reflectie. Glas is transparant, plus je krijgt (licht)reflecties van alle kanten. En dan bedoel ik echt van alle kanten. Door de zon, je eigen handen, je eigen schaduw, het statief, wolken in de lucht. Ik kan de keren niet tellen dat ik in de nabewerking nog een bepaalde schaduw of een stuk raam ontdekte die ik op het moment suprême totaal niet heb gezien in de viewfinder van mijn camera.
Je kunt lichtreflecties enigszins dimmen met een wit scherm of doek. Een flitsparaplu kan ook wel eens dienst doen. Hierdoor wordt het licht wat softer. Let er dan wel op dat dit scherm niet zichtbaar terugkomt in de reflectie. Sta je op een buitenlocatie, zonder extra hulpmiddelen of schermen, dan kun je met een schouder of arm schaduw maken en daarmee een ongewenste lichtvlek tegenhouden (de zon bijvoorbeeld).
Daarnaast is positionering belangrijk. Zelf krijg ik het beste resultaat als ik de lensbal in een donkere, schaduwrijke omgeving plaats met de zon of andere gewenste lichtbron links of rechts voor mijn camera. Hierdoor is het onderwerp in de lensbal goed zichtbaar, elimineer je ongewenste lichtvlekken en worden de randen van de lensbal donkerder, wat de vorm extra benadrukt.
Let ook op je diafragma. Meestal gebruik ik een dicht diafragma, ergens rond f5,6 of zelfs hoger. Bij een foto met wijdopen lens zijn de randen van de lensbal vaak te soft.
Poetsen Poetsen Poetsen
Glas is natuurlijk gevoelig voor vlekken. Deze vlekken zijn weer erg zichtbaar in je foto’s. Je zult de bal dus na elke verplaatsing moeten poetsen met een droge doek.
Ben je van plan zo’n epische lensbal-in-handen-foto te maken? Kijk dan ook even kritisch naar je handen. Zijn de nagels netjes verzorgd? Geen wondjes? Ik heb zelf bijvoorbeeld hele droge handen in de winter en dat oogt niet zo mooi. Je zou er dan voor kunnen kiezen om de handschoenen aan te houden.
23mm – f5
Welke lens?
Bij gebruik van een groothoeklens is de lensbal meer onderdeel van de scène en moet de omgeving dan ook toegevoegde waarde hebben. Wil je de foto roteren, kun je beter werken met wat zoom. Ingezoomd ligt de focus meer op het onderwerp in de bol en valt de achtergrond grotendeels weg. Qua zoombereik vind ik 50mm wel het maximale. Zeker als ik de bal ook nog eens zelf moet vasthouden. Anders heb je al een extra paar armen nodig.
Belangrijker nog is de minimale focusafstand. Zo dacht ik een keer slim te zijn en mijn 18-55mm te gebruiken. Ik zou ter plaatse wel beslissen of ik wilde zoomen of een grotere hoek ging kiezen. Ik had alleen geen rekening gehouden met de minimale scherpstelafstand. In het geval van deze lens is dat 40cm. Ik moest dus op redelijke afstand van de bol blijven om het onderwerp correct in beeld te krijgen. Hierdoor heb je meer voorgrond in beeld, een relatief kleine bol in de scène en daarin een nog kleiner onderwerp. Gebruik ik dan weer mijn groothoek, de Samyang 12mm heb ik een scherpstelafstand van slechts 20cm. Zo kan ik kortbij focussen en komt de bol met het onderwerp groot en duidelijk in beeld.
Smartphone
Als we het dan toch over minimale focusafstand hebben. Met mijn Samsung smartphone kan ik scherpstellen op slechts 10cm van het onderwerp! Waarom dan moeilijk doen? Zo ging ik kort geleden een dagje zon vangen aan het meer. Voor de fun had ik de lensbal bij met een klein statief, een flesje water, een droge theedoek en mijn smartphone. Terwijl de hond het druk had met graven en stokken verzamelen, rolde ik met een glazen bal langs de waterrand. Ik heb me niet bezig gehouden met de instellingen, enkel de compositie. De resultaten waren eigenlijk nog helemaal niet zo slecht.
Bal op statief of camera op statief?
Om maar aan te geven dat je soms flink kunt prullen met het concept: Ik wilde een bloem in een boom fotograferen en liefst zonder mijn handen mee in het beeld.
Eerst zette ik mijn camera op statief, nam ik de bol in één hand en bediende ik met mijn vrije hand de camera via een app op mijn smartphone. Daarna nam ik een tweede foto enkel van de achtergrond zonder bol. Vergeet niet de autofocus uit te schakelen als je dit probeert, anders heb je de achtergrond veel te scherp in beeld en mis je de mooie scherptediepte van de eerste foto.
De intentie was om deze 2 foto’s samen te voegen, mijn hand weg te poetsen en de bol te laten zweven. Helaas hadden mijn vingers een vreemde reflectie veroorzaakt in de lensbal die ik met geen mogelijkheid kreeg weggewerkt in photoshop.
Ik besloot dit opnieuw te proberen. Dit keer zou ik de lensbal niet meer zelf vasthouden, maar op het statief zetten. Bij de meeste lensballen krijg je een klein (glazen) opzetstuk dat ik zonder al te veel moeite op het statief kan klemmen. Zo blijft de lensbal in de lucht en heb ik mijn handen vrij om vanuit de gewenste hoek een foto te nemen. Maar hoe maak je een tweede foto vanuit exact dezelfde positie als je camera niet op een statief staat? Zeker als je tussendoor het statief en de bal moet wegpakken.
Conclusie, zwevende lensbalfoto’s zijn té lastig als je alleen op pad bent. Dan heb je al een assistent nodig of 2 statieven.
Brandgevaar
Last but not least. Pas op met glas. Glas is niet alleen breekbaar, het kan ook brand veroorzaken. Je leest het vaker en toch schrok ik flink toen ik bij een mooie tegenlichtsituatie ineens een sliertje rook voor de camera zag. Ik heb direct de bol weggepakt en de smeulende brandplek (als je het dat al kon noemen) uitgeklopt met mijn handen. Het was in een vloek en een zucht onder controle, maar dus ook veroorzaakt. Zeker iets om rekening mee te houden bij zonnig en droog weer.
Nog wat meer lezen over de lensbal? Zie ook eerder blogje: Een concept in je bol.
Wees de eerste om te reageren