Fotografeer je los

Met een fotowandeling

Ineens is het niet zo grauw meer, in de verte zie ik een streep zonlicht opkomen vanachter de rij wolken. Ik wandel nog een beetje door, de camera in handen, hoewel ik pas 1 foto heb genomen en dat was van een stuk boom, naar beneden gewaaid door de storm vannacht. De eerste foto is meestal niet zo bijzonder, ik richt mij gewoon maar op iets, maar het is die klik (letterlijk) die ik even moet maken om in fotograaf modus te komen. 

Enkele meters verder heb ik af en toe de camera aan mijn neus gehad, maar uiteindelijk nog geen foto genomen. Ik zie de windmolenwieken gestaag voortjagen in het opkomend licht. De wolken lijken zich in een horizontale polonaise te hebben geplaatst. Het is absoluut prachtig, maar ik wandel vandaag rond met een 16mm lens. Mijn meest recente aanschaf en daarmee momenteel de favoriet, hoewel ik altijd al een voorkeur voor groothoek heb gehad. Het is een heerlijk licht lensje, nog geen 200g. Maar groothoek is nu eenmaal groothoek. De hele scène moet goed zijn. En de molen 3 km verder wordt omringd door daken, hijskranen en andere minder interessante elementen. Voor deze scène dan toch. Dit is meer iets voor een zoomlens. 

Ik laat de molen voor wat het is. Rechts van mij hoor ik stemmen. Gelach klinkt door de straat. Waarschijnlijk van een bouwwerf. Dat kan ook wel leuke plaatjes opleveren. Ik knoop mijn sjaal wat losser. Nu de zon opkomt, begint het zelfs warmer te worden. Kijk daar ligt een grote plas water met heel wat reflectie, ideaal.  

Bovenstaand stukje in dagboekvorm is voor mij een manier om mij los te schrijven. Ik begin gewoon te typen wat het eerst in mij opkomt en ineens heb ik het ritme weer te pakken. Een fotowandeling heeft op mij hetzelfde effect. Het is een manier om mij los te fotograferen. Je stapt gewoon de voordeur uit. Van je huis, van je werk. Camera in aanslag, geen planning.

Ik probeer toch om de 2 weken een keer tijd te maken voor zo’n uitstapje. Het is ook pertinent een fotografiewandeling, niet een ik-laat-direct-ook-even-de-hond-uit-want-we-moeten-nu-eenmaal-altijd-multitasken-wandeling. Daar doe je zowel jezelf als de hond geen plezier mee.  

Het is niet erg dat deze wandelingen meestal plaatsvinden in je eigen buurt of het centrum van de stad waar je werkt bijvoorbeeld. Dat maakt het juist een extra uitdaging om steeds naar nieuwe onderwerpen te zoeken. Als er iets is dat ik geleerd heb tijdens de Covid lockdown periodes is dat mooie foto’s overal gemaakt kunnen worden, zelfs in je eigen wijk. Je moet de voor jou bekende omgeving alleen eens met andere ogen bekijken. 

De vroege ochtend en late middag/avond zijn qua licht natuurlijk het meest ideaal, maar ook mijn wandelingen vinden regelmatig rond lunchtijd plaats. Meestal duren die fotorondes sowieso maar een 30 tot 45 minuten. Als ik langer doorga, merk ik dat mijn enthousiasme en focus een beetje afneemt. Je bent toch wel de hele tijd intensief aan het zoeken en nadenken. Ik kan gerust nog wat verder wandelen als ik de tijd heb, maar mijn camera zet ik dan wel uit.

Communiceer meer

Er zijn een paar basisregels die ik zelf wel aanhoud. Noem het elementaire beleefdheid, maar ik fotograaf geen privé-terreinen, huizen en tuinen van mensen, ik probeer de lens niet eens die richting uit te steken. Het lukt uiteraard niet altijd om een huis niet mee te nemen in het beeld, maar het zal zelden het hoofdonderwerp zijn van mijn foto. Bij een heel fraai exemplaar beperk ik mij tot een klein detail. Vreemd dat je daar bij een City-trip bijvoorbeeld nog geen seconde bij stil staat en druk rond je heen fotografeert, maar in je eigen buurt voelt dat dan ergens verkeerd. Ik woon dan ook niet in een grote, drukke stad waar iedereen wat meer anoniem is en mensen meer gewend zijn aan (straat)fotografen.

Bij het schrijven van dit stukje heb ik wat gezocht naar regelgeving omtrent straatfotografie. Dat er regelgeving is omtrent personen fotograferen is algemeen gekend. Maar mag ik bijvoorbeeld zomaar een huis/gebouw fotograferen? Ik raadpleeg verschillende sites met Nederlandse en Belgische wetgeving die ik onderaan deze blog nog even zal noemen. In het kort komt het hierop neer. Vanaf de openbare weg mag je in principe alles fotograferen. Ook woningen. Je doel of het artistiek niveau maakt niks uit. Dat valt onder de vrijheid van informatiegaring, deel van de vrijheid van meningsuiting (artikel 10 EVRM). 

Wees echter voorzichtig zodra er een persoon bij of voor staat. Publiceer je een foto met een duidelijk herkenbaar persoon, kan deze zich beroepen op de privacywetgeving. Het is uiteraard ook niet de bedoeling dat je met de camera over de heg foto’s gaat nemen van iemands tuin. Ook al is die misschien nog zo mooi. Kijk ook altijd uit dat je niet het interieur mee op de gevoelige plaat neemt. Je neemt bijvoorbeeld een foto van een huis met veel open ramen. Toch, zelfs bij dit soort gevallen wordt er nog een onderscheid gemaakt tussen het maken van de foto en het publiceren van de foto. En uiteraard staat niks je in de weg om gewoon aan te bellen en toestemming te vragen. 

Zo stond er eens een bijzonder geagiteerde rode kater op een laag muurtje te blazen naar de  hond (die ik toen wel bij had, hoe denk je dat ik weet dat zoiets niet werkt?). De kater stond echt met zo’n hoge bolle rug, tanden bloot. De hond stond er schaapachtig naar te kijken.  Het was een prachtig plaatje geweest, maar om het goed te fotograferen, moest ik een klein stukje de oprit van de tuin oplopen. Ineens reed er een auto de oprit op en stapte een al even boze meneer uit die auto. Hij gebaarde mij terug naar de straat te gaan.  Ik wilde nog wijzen op de kat, maar die had van het moment gebruik gemaakt en de benen genomen. Achteraf gezien kan ik de reactie van de man volledig begrijpen. 

Toch is het over het algemeen wel met een kort praatje op te lossen. Jij bent misschien als fotograaf overtuigd van het feit dat het super duidelijk is dat jij je lens richt op een straatlantaarn. Voor de meneer die 50 meter verderop de stoep staat te vegen, lijkt het misschien alsof je hem fotografeert of de woning van een bevriende buur. Als je dan even groet en wijst op de rij vogels die zich op een mooi rijtje hebben gepositioneerd op die straatlantaarn, zie je zo iemand knikken en verder gaan met zijn eigen bezigheden. Soms laat ik zelfs de foto zien. Kijk, dit was ik aan het doen.  Gewoon even zwaaien of vriendelijk groeten helpt vaak ook al. 

Kies 1 lens

Laat die zware fototas een keer thuis. Dit is echt voor fun. De lens die je op de camera schroeft is de lens waar je het mee moet doen. En als blijkt dat je daarmee bepaalde situaties niet goed krijgt geportretteerd, zoals in bovenstaand voorbeeld, dan is dat maar zo.  Of misschien ontdek je wel een hele nieuwe manier van aanpak. Trouwens, niks belet je om de volgende keer naar dezelfde plek terug te gaan met bijvoorbeeld de grote zoom. Ik ben zelf een primelens fan en wissel deze wekelijks voor een ander perspectief (letterlijk).

Misschien kom je na zo’n fotoronde met niks bruikbaars terug. Of beter gezegd: meestal kom je na zo’n fotoronde met niks bruikbaars terug. Hooguit een leuk instagramkiekje. Maar het gaat bij dit soort wandelingen om het proces en niet om het resultaat. En hiermee noteer ik een uitspraak van fotograaf James Posys uit een recente vlog. Een goede tip die hij nog meegeeft is ook niet te snel door te lopen na het fotograferen van een bepaald onderwerp. We zien iets, vinden het mooi, nemen een foto, vinden die misschien niet zo bijzonder en lopen weer verder op zoek naar iets anders. Maar hij adviseert om het ook nog eens uit een ander standpunt te bekijken. Hoog of laag bij de grond of helemaal vanaf de andere kant. Misschien kom je dan toch nog met dat pareltje terug waar je anders volledig aan was voorbij gelopen. 

Statief, echt?

Het is nu al de tweede keer op deze pas gestarte blog dat ik het statief aanhaal en mijzelf beloof dat vaker mee te nemen. Ik vind een statief zo’n gesjouw, ook al heb ik hier een relatief licht exemplaar liggen. Ik ben ook totaal niet handig met het opzetten van zo’n ding, draai ook altijd verkeerd aan de poten. Je valt er voor mijn gevoel zo mee op. Ik toch zeker met mijn gestuntel en ik ben zo veel liever die low-profile fotograaf. Maar ik geef toe dat ik het soms mis als ik onderweg ben. Zeker tijdens deze donkere winterdagen. Een statief geeft je de mogelijkheid ook eens iets creatiefs te doen met lange sluitertijd bijvoorbeeld. 

Dus bij deze. Ik ga mijzelf eens uitdagen en de komende maand altijd een statief meenemen. Een nieuwe blogpost is in de maak.  

Websites en blogsites die ik heb geraadpleegd ivm wetgeving straatfotografie: .nvj.nl, boekscout.nl, blog.iusmentis.com, straatfotograaf.be, finniancolumba.be

Kijk ook zeker op het youtubekanaal van James Popsys, in deze recente vlog legt hij uit waarom je niet te snel moet doorlopen. Hij blijkt overigens een vergelijkbaar enthousiast statiefgebruiker te zijn.